Meniscus

Anatomie

Het art. genus bevat twee menisci: de meniscus medialis en lateralis. De menisci zijn in de saggitale doorsnede driehoekig van vorm en in het transversale vlak hoefijzervormig. De meniscus bestaat uit fibrocartilagineus weefsel en de uiteinden zijn verbonden aan de area en eminentia intercondylaris. De mediale meniscus is hechter met het kapsel verbonden dan de laterale meniscus. Het buitenste 1/3 deel van de meniscus is doorbloed door het zogenaamde “perimeniscular capillary plexus”.

Functie

De primaire functie van de menisci is het verdelen en overbrengen van krachten op het kniegewricht. Zonder de menisci loopt de contactdruk tussen de tibia en femur op tot 235 – 335%. De secundaire functie van de menisci is onder andere enige schokdemping en verhoging van de  kniestabiliteit.

Meniscus scheur

Er zijn twee verschillende ontstaanswijze van een meniscus scheur: de degeneratieve scheur en acute meniscus scheur.

Degeneratieve meniscus scheur

Dit type scheur komt met name voor bij mensen van middelbare leeftijd en ontstaat meestal door veel herhaaldelijke stressmomenten over lange tijd wat het meniscus weefsel op den duur doet verzwakken. Dit proces maakt dan ook dat dat de kans dat een meniscus hechting zin heeft dan ook gering daar het omliggende meniscus weefsel ook onvoldoende van kwaliteit zal zijn.

Behandelopties

Meestal wordt een chirurgische verwijdering van de scheur uitgevoerd maar ook door gerichte revalidatie kan een volledige functie worden behaald. Uit recent wetenschappelijk onderzoek is dan ook gebleken dat op dit moment indien er sprake is van een degeneratieve meniscus scheur de conservatieve behandeling de voorkeur geniet boven de chirurgische ingreep (BMJ 2017;357:j1982)

De symptomen van een degeneratieve meniscus scheur zijn zwelling, pijn langs de gewrichtsspleet, giving away, klikken en blokkeren.

Acute meniscus scheur

Dit type meniscus scheur kan in principe op elke leeftijd voorkomen maar komt voornamelijk voor bij sporters met veel rotatie bewegingen. De symptomen van een acute meniscus scheur komen over een met die van een degeneratieve meniscus scheur: zwelling, pijn langs de gewrichtsspleet, klikken, giving away en blokkeren maar er is tevens een specifiek acuut ontstaansmoment. Vaak is een uitgebreid lichamelijk onderzoek voldoende om deze diagnose te stellen en kan er een MRI gemaakt worden om de diagnose te bevestigen. De lokalisatie van een scheur is erg belangrijk, het buitenste 1/3 deel wordt doorbloed door het perimeniscular capillary plexus waardoor genezing van deze scheur tot de mogelijkheden behoort, is de scheur gelokaliseerd in het binnenste gedeelte van de meniscus zal dit herstel niet optreden ivm de slechte doorbloeding.

Behandelopties

Bij een acute meniscus scheur zijn er drie opties: 1. conservatief, 2. hechting (pexie), 3. (part) menisectomie. De keuze voor een van de opties moet worden gemaakt op basis van de lokalisatie van de scheur, de sport, de ligamentaire stabiliteit van de knie en eventuele extra schade aan het kniegewricht. Na een meniscus operatie zal een revalidatie programma moeten worden gevolgd waarbinnen het herwinnen van de mobiliteit, kracht, coördinatie en return to play centraal zal moeten staan (zie KNGF richtlijn menisectomie). Indien er sprake is van een meniscus hechting (pexie) zal er waarschijnlijk in de eerste periode een restrictie zijn in de mate van flexie van de knie met name zodra er sprake is van gewichtbelasting op de knie om zo de meniscus tijdelijk te beschermen.

Bronvermelding:

  • KNGF richtlijn Menisectomie 2017
  • Surgical Management of Degenerative Meniscus Lesions: The 2016 ESSKA Meniscus Consensus. P. Beaufils, R. Becker, S. Kopf, M. Englund, R. Verdonk, M. Ollivier, R. Seil
  • Management of traumatic meniscus tears: the 2019 ESSKA meniscus consensus. Sebastian Kopf, Philippe Beaufils, Michael T. Hirschmann, Niccolò Rotigliano, Matthieu Ollivier, Helder Pereira, Rene Verdonk, Nikica Darabos, Panagiotis Ntagiopoulos, David Dejour, Romain Seil, Roland Becker 
  • Rehabilitation Guidelines University of Wisconsin Sports Medicine
  • Arthroscopic surgery for degenerative knee arthritis and meniscal tears: a clinical practice guideline.  BMJ 2017;357:j1982
  • Kise NJ, Risberg MA, Stensrud S, Ranstam J, Engebretsen L, Roos EM. Exercise therapy versus arthroscopic partial meniscectomy for degenerative meniscal tear in middle aged patients: randomised controlled trial with two year follow-up. BMJ 2016;354:i3740.
  • Oxford Handbook of Sport and Exercise Medicine