Bewegingskwaliteit meetbaar maken
In het vorige blog heb ik een aantal functionele testen uitgebreid behandeld, die gebruikt kunnen worden om de status van de patiënt te objectiveren na een voorstekruisband reconstructie (VKBR). Deze functionele testen worden veelal op een kwantitatieve manier geanalyseerd, bijvoorbeeld aan de hand van de gesprongen afstand, de limb symmetry index (LSI) of de tijd waarin een patiënt een test kan volbrengen. Er wordt hierbij over het algemeen weinig aandacht geschonken aan de kwaliteit van de beweging terwijl we uit onderzoek weten dat de bewegingskwaliteit een belangrijk onderdeel is van een succesvolle revalidatie met een zo klein mogelijke kans op een re-ruptuur.
Belang van bewegingskwaliteit
De kwaliteit van bewegen heeft mogelijk invloed op de kans op een nieuwe VKB blessure. We weten namelijk dat een verminderde knie flexie hoek (een stijvere landing) zorgt voor meer krachten op de VKB in vergelijking met een landing met een diepere flexie hoek [1]. Ook is valgisatie (knee inn beweging) van de knie een belangrijk onderdeel aangezien we weten dat sporters met een vergrote knie valgus hoek, een grotere kans hebben op een VKB blessure [2]. Vrouwen en mannen verschillen in neuromusculaire bewegingspatronen waarbij algemeen bekend is dat vrouwen een vergrote knie valgus hoek hebben ten opzichte van mannen [3]. Mede hierdoor hebben vrouwen twee tot drie keer zoveel kans op een VKB blessure. De combinatie van een verminderde knie flexie hoek en een vergrote knie valgus hoek zorgt voor een vergroot risico van een nieuwe VKB blessure [4].
Veel bewegingsanalyse onderzoeken zijn gedaan in labs waarbij bewegingen van patiënten en sporters uitgebreid en in 3D geanalyseerd kunnen worden. Echter zijn deze 3D analyse systemen relatief erg duur en het gebruik van deze methoden kost veel tijd. Daarom is het belangrijk dat er simpele, gebruiksvriendelijke methoden worden ontwikkeld die iedere fysiotherapeut kan gebruiken om de bewegingskwaliteit van patiënten te analyseren.
LESS is more!
Een voorbeeld van een simpele test die iedere fysiotherapeut kan gebruiken, is de Landing Error Scoring System (LESS) test [5]. Deze gestandaardiseerde test bestaat uit een horizontale sprong van een 30 cm hoge box gelijk gevolgd door een maximale verticale sprong. De afstand die de patiënt aflegt bedraagt 50% van de lichaamslengte. De nadruk ligt bij de tweede sprong op ‘een zo hoog mogelijke sprong’ (Figuur 1). De sprong wordt opgenomen met twee 2D camera’s: één vanuit het frontale aanzicht en één camera vanuit het sagittale aanzicht. De video’s kunnen later worden geanalyseerd middels de LESS scoringslijst (Figuur 2). Deze lijst bestaat uit verschillende items waarop sprongen ordinaal gescoord kunnen worden middels ja (1) of nee (0). Voorbeelden van gescoorde items zijn: asymmetrische landing, knie flexie hoek en knie valgus hoek. Op deze manier wordt een score berekend van de sprong, waarbij een lagere score staat voor een betere bewegingstechniek. Over het algemeen wordt een LESS score van <5 gezien als bewegingstechniek die goed genoeg is voor return to sport (RTS) [6]. Op deze relatief simpele manier wordt de kwaliteit van bewegen van de patiënt meetbaar gemaakt. Het enige wat je hiervoor nodig hebt zijn twee camera’s.
Figuur 1: uitvoer van de LESS test van frontaal aanzicht (boven) en sagittaal aanzicht (onder).
Figuur 2: itemlijst van de LESS test waarmee sprongen geanalyseerd kunnen worden [5].
Gebruik camera’s in hoptesten
Naast de analyse van tweebenige sprongen, is het ook zeer interessant om éénbenige sprongen te analyseren aangezien in éénbenige sprongen de patiënt niet kan compenseren met het niet-aangedane been. Door gebruik te maken van 2D camera’s en simpele analysesoftware (Kinovea, gratis te downloaden via https://www.kinovea.org/) kan bijvoorbeeld de knie flexie hoek in kaart worden gebracht. Het analyseren van de bewegingskwaliteit in een éénbenige test kan relevante informatie opleveren over de bewegingskwaliteit van een patiënt, en die informatie kan gebruikt worden in het beslissen of een VKBR patiënt kan terugkeren naar de sport. Uit recent onderzoek binnen VKBR patiënten blijkt dat er een groot verschil kan zitten in bewegingskwaliteit in het aangedane been, ten opzichte van het niet aangedane been in de single leg hop test. Hierbij bleek dat de kwantitatieve informatie (gesprongen afstand LSI >90%) voldeed aan de gestelde criteria, maar dat er een groot verschil te zien was in maximale knie flexie hoek tussen het aangedane been en het niet-aangedane been (Figuur 3) [7]. Het is belangrijk hierbij te noemen dat we op deze manier geen nieuwe VKB blessures kunnen voorspellen, maar dat we weten dat een stijvere landing minder optimaal gezien de vergrote krachten op de VKB. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of een verminderde flexie hoek daadwerkelijk een relatie heeft met verhoogde kans op een nieuwe blessure.
Figuur 3: Analysemethode met Kinovea waarbij links de maximale flexiehoek van het aangedane been te zien is, en rechts de maximale flexiehoek van het niet-aangedane been te zien is.
Conclusie
Functionele testen die veel worden gebruikt binnen de VKBR revalidatie zijn gericht op het kwantitatieve aspect zoals bijvoorbeeld gesprongen afstand waarbij de kwaliteit van bewegen vaak niet wordt meegenomen. Toch hoeft het niet ingewikkeld te zijn om objectief de belevingskwaliteit van patiënten in kaart te brengen. Het gebruik van simpele 2D camera’s, een scoringslijst en gebruiksvriendelijke software kunnen helpen om de bewegingskwaliteit van VKBR patiënten in kaart te brengen. Deze informatie kan helpen in de RTS beslissing na VKBR.
Referenties
[1]McNitt-Gray JL, Hester DM, Mathiyakom W, Munkasy BA (2001) Mechanical demand and multijoint control during landing Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopydepend on orientation of the body segments relative to the reaction force. J Biomech 34:1471–1482
[2] Alentorn-Geli E, Mendiguchia J, Samuelsson K et al (2014) Prevention of anterior cruciate ligament injuries in sports. Part I: systematic review of risk factors in male athletes. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 22:3–15
[3] Faltstrom A, Hagglund M, Kvist J (2017) Functional performance among active female soccer players after unilateral primary anterior cruciate ligament reconstruction compared with knee-healthy controls. Am J Sports Med 45:377–385
[4] Paterno MV, Schmitt LC, Ford KR, Rauh MJ, Myer GD, Huang B, Hewett TE (2010) Biomechanical measures during landing and postural stability predict second anterior cruciate ligament injury after anterior cruciate ligament reconstruction and return to sport. Am J Sports Med 38:1968–1978
[5] Padua DA, DiStefano LJ, Beutler AI, de la Motte SJ, DiStefano MJ, Marshall SW (2015) The landing error scoring system as a screening tool for an anterior cruciate ligament injury prevention program in elite-youth soccer athletes. J Athl Train 50:589–595
[6] Gokeler A, Welling W, Zaffagnini S, Seil R, Padua D (2017) Development of a test battery to enhance safe return to sports after anterior cruciate ligament reconstruction. Knee Surg Sports
Traumatol Arthrosc 25(1):192–199
[7] Welling W, Benjaminse A, Seil R, Lemmink K, Gokeler A (2018) Altered movement during single leg hop test after ACL reconstruction: implications to incorporate 2-D video movement analysis for hop tests. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 26: 3012.
Mijn naam is Wouter Welling en ik ben werkzaam als bewegingswetenschapper bij MCZ in Groningen; een praktijk die de medische begeleiding verzorgt voor alle topsport in Groningen (FC Groningen, Donar basketbal, Lycurgus volleybal). Tot mijn takenpakket behoren onder andere het ontwikkelen van objectieve testbatterijen, het afnemen van blessure preventie metingen en het monitoren van de training load.
Na het afronden van mijn master ben ik doorgegaan met het onderzoek naar VKB blessures. Het promotieonderzoek waar wij nu aan werken richt zich op ‘Return to sport decisions’ na een voorste kruisband reconstructie. Hierbij proberen we praktische en relatief makkelijke uitvoerbare meetmethoden te combineren, die voor elke therapeut uit te voeren en die ondersteunend zijn in de ‘Return to sport decisions’.
Het mooie van de combinatie tussen mijn praktijkwerkzaamheden en de rol als onderzoeker bij de Rijksuniversiteit Groningen, is dat we op deze manier het onderzoek direct kunnen implementeren in de praktijk. Hierdoor kunnen we direct gebruik maken van de meest recente wetenschappelijke inzichten in de patiëntenzorg. Ik ga dan ook met veel plezier een maandelijkse blog bij the Knee community voor jullie schrijven!!
