Ondanks goede resultaten op fysieke testen na een voorste kruisband reconstructie (VKBR), keren veel patiënten niet terug naar het pre-operatieve niveau van sporten [1]. Een mogelijke reden hiervan kan betrekking hebben op psychologische factoren. Fysieke gereedheid voor een terugkeer naar de sport wil namelijk niet automatisch zeggen dat een patiënt mentaal ook klaar is voor een terugkeer. Het is zelfs gebleken dat psychologische factoren een voorspellende waarde hebben in of iemand succesvol zal terugkeren naar de sport [2]. Helaas worden deze psychologische factoren nog vaak over het hoofd gezien. Uit een recente review van Burgi et al. [3] bleek dat psychologische factoren in slechts 12% van de studies werden gebruikt als criteria voor een terugkeer naar de sport. Toch is één van de belangrijkste redenen waarom patiënten niet terugkeren, een te lage psychologische gereedheid om succesvol terug te keren naar de sport [4]. Hierbij is angst voor het oplopen van een nieuwe blessure de belangrijkste reden om niet terug te keren. 

Meetbaar maken van psychologische gereedheid

Psychologische factoren zijn dus essentieel voor een succesvolle terugkeer naar het pre-operatieve niveau van sport. Het is daarom belangrijk om gedurende de revalidatie psychologische factoren te monitoren [5]. Zo kan er op tijd actie worden ondernomen wanneer dit nodig is. Maar hoe maken we dit meetbaar? Een gemakkelijke manier om psychologische factoren te monitoren op een kwantitatieve manier, is het gebruik van vragenlijsten. Deze zijn eenvoudig af te nemen en vooruitgang over tijd kan hiermee gemakkelijk in kaart worden gebracht. 

De laatste decennia zijn er meerdere vragenlijsten ontwikkeld die een rol spelen in de psychologische gereedheid voor de terugkeer naar de sport. Eén van de meest gebruikte vragenlijsten is de Anterior Cruciate Ligament – Return to Sport after Injury (ACL-RSI) vragenlijst [6]. Deze vragenlijst is valide en betrouwbaar gebleken en tevens succesvol vertaald naar het Nederlands. De vragenlijst bestaat uit 12 vragen, gescoord op een ordinale schaal. Deze 12 vragen zijn gerelateerd aan drie componenten die belangrijk zijn gebleken in de literatuur: emoties gerelateerd aan sporthervatting, vertrouwen in goed kunnen presteren en risico inschatting voor een nieuwe blessure. Voorbeelden van vragen die voorkomen in deze vragenlijst zijn: 

  • Bent u er zeker van dat u weer op uw oude niveau uw sport kunt beoefenen?
  • Denkt u dat u waarschijnlijk uw knie opnieuw zal blesseren bij het beoefenen van uw sport?
  • Bent u bang opnieuw geblesseerd te raken aan uw knie door het beoefenen van uw sport?
  • Houden de gedachten aan het opnieuw moeten ondergaan van een operatie en revalidatie u tegen om weer uw sport te beoefenen?

De score die een patiënt behaalt op de ACL-RSI vragenlijst, wordt in een percentage van de best mogelijke score uitgedrukt. Hierbij wordt veelal een score van >56% gebruikt als cut off criteria voor een terugkeer naar de sport [5]. Echter blijkt dat dit criterium mogelijk te laag is, aangezien het blijkt dat patiënten die >60% scoren (gemeten 6 maanden na de VKBR) een significant grotere kans hebben op een terugkeer naar het pre-operatieve niveau van sport [4]. De ACL-RSI vragenlijst is een gemakkelijk af te nemen vragenlijst en tegenwoordig zijn er zelfs applicaties waarin deze vragenlijst is verwerkt (te vinden in de Appstore als ‘ACL-RSI’, Figuur 1).

Figuur 1: voorbeeld van ACL-RSI app.

Samenwerking sportpsycholoog

Binnen de standaard revalidatie na een VKBR ligt de nadruk vooral op het fysieke aspect ondanks dat het mentale aspect binnen de VKBR revalidatie en terugkeer naar de sport belangrijk is gebleken. Het wordt geadviseerd om de psychologische gereedheid gedurende de revalidatie te monitoren om patiënten te identificeren die mogelijke psychologische hulp nodig hebben om bijvoorbeeld de angst op een nieuwe blessure te verlagen. Wanneer aan het einde van de revalidatie de angst voor de nieuwe blessure aanwezig blijft, wordt er geadviseerd om samen te werken met een sportpsycholoog. De sportpsycholoog kan middels een interventie proberen om de angst voor een nieuwe blessure te verlagen. 

Conclusie

Psychologische factoren worden vaak over het hoofd gezien binnen de revalidatie. Toch zijn deze factoren essentieel en hebben ze zelfs een voorspellende waarde of iemand succesvol terugkeert naar het pre-operatieve niveau van sport na een VKBR. Daarom wordt geadviseerd de psychologische gereedheid te monitoren gedurende de revalidatie. Wanneer de angst voor een nieuwe blessure blijft, is een samenwerking met een sportpsycholoog een mogelijkheid.

Referenties

[1] Ardern CL, Webster KE, Taylor NF, Feller JA. Return to sport following anterior cruciate ligament surgery: a systematic review and meta-analysis of the state of play. Br J Sports Med 2011 ;45(7):596-606.

[2] Ardern CL, Taylor NF, Feller JA, Whitehead TS, Webster KE. Psychological responses matter in returning to preinjury level of sport after anterior cruciate ligament reconstruction surgery. Am J Sports Med 2013;41(7):1549-1558.

[3] Burgi CR, Peters S, Ardern CL, Magill JR, Gomez CD, Sylvian J, Reiman MP. Which criteria are used to clear patients to return to sport after primary ACL reconstruction? A scoping review. Br J Sports Med 2019.

[4] Sadeqi M, Klouche S, Bohu Y, Herman S, Lefevre N, Gerometta A. Progression of the Psychological ACL-RSI Score and Return to Sport After Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: A Prospective 2-Year Follow-up Study From the French Prospective Anterior Cruciate Ligament Reconstruction Cohort Study (FAST). Orthop J Sports Med 2018 Dec 17;6(12):2325967118812819.

[5] Gokeler A, Welling W, Zaffagnini S, Seil R, Padua D. Development of a test battery to enhance safe return to sports after anterior cruciate ligament reconstruction. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2017;25(1):192-199.

[6] Langford JL, Webster KE, Feller JA. A prospective longitudinal study to assess psychological changes following anterior cruciate ligament reconstruction surgery. Br J Sports Med 2009 May;43(5):377-381.

Mijn naam is Wouter Welling en ik ben werkzaam als bewegingswetenschapper bij MCZ in Groningen; een praktijk die de medische begeleiding verzorgt voor alle topsport in Groningen (FC Groningen, Donar basketbal, Lycurgus volleybal). Tot mijn takenpakket behoren onder andere het ontwikkelen van objectieve testbatterijen, het afnemen van blessure preventie metingen en het monitoren van de training load.

Na het afronden van mijn master ben ik doorgegaan met het onderzoek naar VKB blessures. Het promotieonderzoek waar wij nu aan werken richt zich op ‘Return to sport decisions’ na een voorste kruisband reconstructie. Hierbij proberen we praktische en relatief makkelijke uitvoerbare meetmethoden te combineren, die voor elke therapeut uit te voeren en die ondersteunend zijn in de ‘Return to sport decisions’.

Het mooie van de combinatie tussen mijn praktijkwerkzaamheden en de rol als onderzoeker bij de Rijksuniversiteit Groningen, is dat we op deze manier het onderzoek direct kunnen implementeren in de praktijk. Hierdoor kunnen we direct gebruik maken van de meest recente wetenschappelijke inzichten in de patiëntenzorg. Ik ga dan ook met veel plezier een maandelijkse blog bij the Knee community voor jullie schrijven!!