De knie en het kraakbeen

In een gewricht komen twee of meer botten samen. Die botten zijn voorzien van een laagje glad kraakbeen, zodat ze soepel kunnen bewegen ten opzichte van elkaar. De botten in het gewricht worden bij elkaar gehouden door banden (ligamenten) en een gewrichtskapsel. Aan de binnenkant van het kapsel zit een slijmvlieslaag, ook wel synovium genoemd. Deze slijmvlieslaag maakt het gewrichtssmeer (synoviaalvocht). Dit gewrichtssmeer zorgt voor de smering van het gewricht en voeding van het kraakbeen.

Gezonde knie       Knie met artrose

Wat is artrose?

Artrose is een reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen. Het kraakbeen gaat in kwaliteit achteruit, wordt dunner en zachter en/of verdwijnt helemaal. Dit leidt tot vervorming van het bot direct onder het kraakbeen. Er vormen zich aan de rand van het gewricht zichtbare en voelbare knobbels, osteofyten genoemd. Voorheen werd gedacht dat artrose een aandoening van alleen het kraakbeen is, terwijl we nu weten dat het juist een aandoening van het hele gewricht is. Wanneer kraakbeen in kwaliteit achteruitgaat, hoeft dat echter niet meteen tot klachten te leiden. Veel mensen (ook jongeren) hebben in sommige gewrichten artrose, zonder dat zij daar last van hebben.

Gezonde knie                                                                  Knie met artrose

 

Slijtage, artrose of reumatoïde artritis?
Op zich is het normaal dat met het toenemen van de leeftijd kraakbeen in een gewricht van dikte en samenstelling verandert; dan spreken we over slijtage. Bij artrosetreedt echter overmatige achteruitgang op van het kraakbeen en dit kan ook op jonge leeftijd voorkomen. Reumatoïde artritis is een ontstekingsziekte waarbij er een ontsteking in het gewrichtskapsel zit.

Symptomen

Pijn in uw knie, voortdurend aanwezig of alleen als u beweegt, kan wijzen op artrose. Ook kan uw knie ’s nachts pijn doen, stijf aanvoelen en wat “kraken” bij beweging. Na liggen, zitten of staan kunt u startstijfheid en startpijn ervaren. Omdat uw knie minder belastbaar is kunnen de klachten later op de dag erger worden.

Artrose en bewegen

Doordat bewegen moeilijker gaat en u pijn ervaart, beweegt u mogelijk minder. De spieren worden hierdoor zwakker en het gewricht kan instabiel worden. Instabiliteit van het gewricht kan leiden tot overbelasting van het gewrichtskapsel en overstrekking van de gewrichtsbanden. Daarnaast kunnen de slijmbeurzen rondom het gewricht ontstoken raken. Dit veroorzaakt pijn. Ook vergroot pijn en instabiliteit de kans om te vallen. Dit kan u een onzeker gevoel geven bij het lopen.

Krakende gewrichten
Het kan voorkomen dat uw gewrichten een krakend geluid maken bij het bewegen. Dit is een veelvoorkomend verschijnsel bij artrose en wordt ook wel crepiteren genoemd. Het krakende geluid wordt veroorzaakt doordat het kraakbeen en onderliggende bot bij artrose van structuur veranderen. Het kraken is op zichzelf niet schadelijk of pijnlijk. Gezonde gewrichten maken bij beweging soms ook een spontaan kraak- of knakgeluid dat niets met artrose te maken heeft.

Zwelling en instabiliteit
Soms kan uw gewricht wat gezwollen zijn. Dit is het gevolg van een lichte ontsteking, waardoor er meer vocht in het gewricht komt. Uw gewricht kan ook dikker aanvoelen door benige uitsteeksels. Deze osteofyten rekken het botvlies op en kunnen het gewrichtskapsel irriteren.

Verandering van de stand van de knieën
In een vergevorderd stadium van artrose kan de stand van de botten ten opzichte van elkaar veranderen. Uw knieën gaan bijvoorbeeld meer naar binnen (X-benen) of naar buiten (O-benen) staan. Deze verandering in lichaamshouding beïnvloedt de manier waarop u ook uw andere gewrichten en uw spieren en pezen belast. Hierdoor kunt u bijvoorbeeld ook last krijgen van uw enkel, heup of rug.

Risicofactoren voor het ontstaan van artrose:

  • langdurig overbelasten
  • overgewicht
  • leefstijl en voeding
  • leeftijd
  • erfelijkheid en geslacht
  • meniscusletsel of zware blessure

Fysiotherapie

We zijn ons ervan bewust dat artrose uw kwaliteit van leven fors kan beïnvloeden.

Volledig genezen lukt helaas niet, maar er is wel degelijk iets aan te doen! Stijfheid verdwijnt door beweging en bewegen zorgt ervoor dat uw gewricht beter wordt gesmeerd. Het trainen van uw spieren zorgt voor toename van spierkracht en stabiliteit, waardoor uw knie op een betere manier en ook minder zwaar wordt belast. Ook helpen we u bij het verbeteren van uw fitheid, uw leefstijl en uw dagelijkse belasting en indien nodig bij gewichtsverlies.

Samenwerking met de Orthopedisch Chirurg

Als de klachten van artrose niet verminderen, kan in overleg met de huisarts worden besloten u te verwijzen naar een orthopedisch chirurg. De orthopedisch chirurg zal samen met u bekijken welke behandelopties er voor uw knieklachten zijn.

Het kan zijn dat er in overleg met de orthopeed een bracewordt aangemeten. Onze ervaring leert dat mensen met knieartrose en pijn tijdens het wandelen en staan vaak erg goed geholpen zijn met een “Unloader” kniebrace. De kniebrace zorgt voor een zeer kleine standsverandering van de knie waardoor de pijnlijke structuren anders belast worden en hierdoor minder pijn wordt ervaren. U kunt hierdoor weer beter bewegen, wat juist ook de knie ten goede komt!  Soms wordt besloten voor een injectiemet ontstekingsremmers of hyaluronzuur, wat kan helpen bij het remmen van de ontsteking of het smeren van de knie. Tot slot kan een operatie zoals een knieprothesenoodzakelijk zijn. De fysiotherapeut begeleidt u bij dit traject. Zo wordt u vooraf geschoold en getraind zodat u wijzer en fitter de operatie in gaat en er ook fitter en met een gerust gevoel uit komt. U weet immers vooraf aan de operatie al wat u kunt verwachten. Na de operatie kunt u de revalidatie bij uw fysiotherapeut voortzetten om samen aan uw verdere herstel te werken.

Klik hier voor een PowerPoint presentatie over de nabehandeling van artrose of kraakbeendefecten.